Welstandsvrij bouwen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Welstandsvrij bouwen houdt in dat een bouwplan niet getoetst wordt aan de welstandsnota en de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit geen advies uitbrengt over het uiterlijk van het bouwwerk.
Omschrijving
Bij welstandsvrij bouwen zijn de kaders uit het bestemmingsplan (of omgevingsplan) leidend voor het bouwproject. Dit betekent dat alleen getoetst wordt aan zaken als gebruik, afmeting, grootte en situering. Een omgevingsvergunning blijft meestal wel nodig voor de toetsing aan bouwtechnische regels, zoals het Bouwbesluit. Het doel van welstandsvrij bouwen is vaak om initiatiefnemers meer vrijheid te geven bij het ontwerp van hun gebouw en de administratieve lasten te verminderen. Dit kan leiden tot meer variatie en verrassende ontwerpen. Welstandsvrije gebieden worden door gemeenten aangewezen, maar de excessenregeling kan wel van kracht blijven om buitensporigheden in het uiterlijk aan te pakken die ook voor niet-deskundigen duidelijk zichtbaar zijn.
Context en toepassingen
Welstandsvrij bouwen wordt door gemeenten toegepast om meer ruimte te bieden aan individuele bouwinitiatieven en de procedures te vereenvoudigen. Het kan voorkomen bij collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO) projecten, in bepaalde delen van het buitengebied of op bedrijventerreinen. Ook bij specifieke soorten bouwwerken, zoals bijbehorende bouwwerken op het achtererf of huisvesting in verband met mantelzorg, kan een welstandsvrije beoordeling gelden, mits deze voldoen aan de regels van het bestemmingsplan en niet bij monumenten of in beschermde stads- of dorpsgezichten staan. Ondanks welstandsvrij bouwen blijven de regels van het bestemmingsplan, bouwbesluit en de excessenregeling van kracht.
Vergelijkbare termen
Gebouwenexcessen
Gebruikte bronnen: